مدتها بود که دلم میخواست این مطلب را بزارم تو وبلاگم. امروز بیست و نه مهر بود و روز تولد من، که در اون سال مقارن میشده با سالروز تولد بزرگ بانوی عالم حضرت زینب (س) و به همین مناسبت نیز اسمم زینب نهاده شد. فکر کردم بهانه ی خوبی ست که در این روز این مطلب را بیارم. امیدوارم از خوندنش لذت ببرید.
زینب در لغت      
زینب گرفته شده از « زَنِبَ » است از باب « فَرِحَ » یعنی فربه شد. و یا این که به اصل خود باشد به معنی درخت خوش بوی نیکو منظر، و در معنی دیگر « زین أب » بوده یعنی زینت پدر که به اعتبار همین معنی بعضی تعبیر از او به « زین ابیها » در مقابل « ام ابیها » نموده اند و این معنی خالی از وجه نیست و سقوط « الف » در ظاهر به واسطه تخفیف یا کثرت استعمال بوده، چنان چه حکمت واقعی آن همانا اتصال معنوی ئ اتحاد حقیقی مابین پدر و دختر بوده، که « الف » که کنایه از اندک فاصله مابین آن ها است- هم فاصله نبوده، چنان چه عارفان به حقایق ملتفت آن نکات شیرین بوده اند.
اگر به معنای فربهی و درخت نیکو منظر باشد نیزاشاره به جمع کمالات در او دارد؛ چرا که فربهی در حیوانات به معنای زیادی گوشت و پیه اوست و در درختان به معنای کثرت شاخ و برگ است اما در اشخاص به معنای وفور صفات حسنه و اوصاف پسندیده می باشد.
بنابراین کمال در حیوان به کثرت گوشت و پیه ، در درختان به زیادتی شاخ و برگ و میوه ، و در انسان به اخلاق است، و چون حضرت زینب رسالت مجموعه صفات کمالیه بوده مخصوص به این اسم شریف گردیده است.
و اما مناسبت درخت نیکو منظر به آن مکرمه نیز واضح است، چنان چه در کنایات و استعارات عرب آمده است که هر شخص بزرگ بلکه هر چیز نفیس را به شجر تعبیر نمایند و تنظیر آورند، چنان چه فرمودند:
« اَنَا وَ عَلیُّ مِن شَجَرَة ٍ واحِدَة »
و در آیه شریفه هم می فرماید:
« مَثَلًا کَلِمَةً طَیِّبَةً کَشَجَرَة ٍ طَیِّبَةٍ »
و چون آن مکرمه شخص بزرگ و فوائد حاصل از او بسیار است، که از آن جمله ابقای دین مبین و نگهداری اولاد سید المرسلین و شفاعت گنهکاران می باشد. لذا موسوم به زینب شد که به معنای درخت خوش بوی نیکو منظر است. خوش بویی او از اثر پنج تن آل عبا ست و نیکی منظری او به واسطه ی کمالات صوریه و مادیه او می باشد.
و بعضی گفته اند زینب به معنی بلاکش باشد! چون معلوم بود که چه بلاها بیند و بسی مشقت ها متحمل شود لذا موسوم به زینب شد.
و لذا زیباترین معنی همان زینت پدر بودن است که زین اب باشد چرا که دختری که دارای همچو نفس قدسی و این همه کمالات باشد نه تنها زینت پدر بلکه زینت عالم است و روا است به وجود همچنین فرزندی فخریه و مباهات نماید و دیده عالم به چنین نفوس قدسیه و انوار قاهره و روشن و منور است.
از اسرار نام زینب
زینب چهار یا پنج حرف است:
« زا » اشاره است به مادرش زهرا که بهره وافی از کمالات او به ارث برده است.
« یا » کنایه است از پدر بزرگوارش علی (ع) وعلت تقدم مادر بر پدر؛ همانا علاقه مابین مادر و دختر است و وحدت در مونث بودنشان .
« نون » کنایه است از دو برادرش حسنین، چرا که وجه مشترک این دو بزرگوار مقام قرب الهی بود.
« با » کنایه است از جد بزرگوارش « النبیّ الاُمّی العربی »
و بنا بر پنج حرف که زین اب باشد:
« الف » اشاره به احمد
« نون » کنایه از حسن (ع)
« یا » اشاره به حسین (ع)
چون این محجوبه از کمالات هر یک از پنج تن آل عبا نصیبی برده ، لذا خالق عالم خواست مقامات و کمالات این بزرگ بانو بر موجودات ظاهر و هویدا گردد که مردم به مقاماتش آگاه و به شئوناتش  دانا گردند؛ لذا خود اسمی برای او اختیار کرد که مظهر مقامات او باشد تا مردم او را بشناسند و به توسلاتش تقرب جویند و این منقبت را نمی توان کم شمرد برای آن محبوبه الهیه که خالق عالم نام او را معین نموده است.

1- لسان العرب، ج 6، ص 88
2- المناقب، ج3، ص 375
3- کنوز الحقایق، ص 155؛ کنزل العمال، ج6، ص 154؛ و مضمون آن در ذخائر العقبی، ص 16؛ مستدرک الصحیحین، ج3، ص 160؛ و ج2، ص 241؛ الدر المنثور در ذیل آیه شریفه: (و فی الارض قطع متجاورات و جنات من اعناب) الخ.
4- در سوره ابراهیم آیه 24: (الم ترکیف ضرب اله مثلا کلمه طیبه کشجره طیبه)

نوشته شده در دوشنبه 87/7/29ساعت 11:3 عصر توسط زینب نظرات ( ) |